Çocukların yaz aşkı dondurma

Ne büyük keyiftir bir çocuk için, şöyle kocaman rengarenk bir dondurmayı yemek. Biz büyükler dondurmaya “hayır” diyemezken onlar nasıl desin? Bizler kilo almamak için dondurma tüketimine dikkat etsek de, dondurma iştahsız, zayıf ve spor yapan çocuklar için aslında önemli bir besin kaynağı. Ama kilolu, gününün büyük bir kısmını bilgisayar ve televizyon önünde geçiren, spor yapmayan ve hareket etmeyen çocuklar için ise dondurma büyük bir tehdit oluşturuyor. Medical Park Bahçelievler Hastanesi’nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Emel Unutmaz Duman; aylarının vazgeçilmez keyfi dondurmayla ilgili sorularımızı yanıtladı.

 Aytülike Keskin

Bebeğim

Dondurma besleyici midir?

Dondurma; temel besin öğelerimiz olan karbonhidrat, protein ve yağın yanında A, D, C ve B grubu vitaminleri, ayrıca kalsiyum, magnezyum, fosfor, sodyum, potasyum, demir ve çinko minerallerini içerir. Dondurmanın kalori değeri hamur tatlılarına kıyasla daha düşüktür ve içerdiği vitamin ve mineraller daha yüksektir. 100 gram sütlü dondurma yaklaşık 190 kalori içerir. 100 gram sütlü dondurmada ortalama 148 mg kalsiyum, 115 mg fosfor, mg sodyum, 181 mg potasyum, 0.1 mg demir, 440 IU A vitamini, 0.21 mg E vitamini, 0.21 mg B2 vitamini ve 0.1 mg niacin (vitamin B3) vardır. Özellikle gelişme çağındaki çocukların dondurmayı mutlaka bol tüketmesi gerekir. Dengeli beslenen bir çocuk, gelişimi haftada en az 250 gram dondurma tüketebilir. Dondurma, süt ve yoğurt gibi gıdaları fazla tüketmeyen çocuklarda vitamin ve mineral açığını kapatır.

Yararları nelerdir?

Çocukluk dönemi, büyüme ve gelişmenin en yoğun olduğu dönem olduğu için bu dönemde kalsiyum, protein ve enerji alımı önemlidir. Dondurma tüm bunlarla beraber bazı vitaminleri (A, B, C, D ve E vitaminleri) ve ayrıca kalsiyum ile magnezyum minerallerini de içerir. Kolay sindirilebilen enerji içerikli bir süt ürünüdür. Ayrıca lezzetli olduğu için çocuklar tarafından çok sevilmesi, tüketmelerini kolaylaştırır. Sağlıklı bir beslenme programında haftada 1- 3 kez dondurma yenilebilir. Ayrıca dondurmanın süte kıyasla kalsiyum ve enerji değeri daha yüksektir.

Zararları var mıdır?

Uygun ortamlarda yapılmamış ve saklanmamış dondurmanın Salmonella (tifo, paratifo, dizanteri, besin zehirlenmesi yapan tehlikeli bir bakteri) bulaştırma riski vardır. Ayrıca çocukların dondurmayı buzluktan çıkar çıkmaz veya hızla yemesi, boğaz ve mide rahatsızlıklarına sebep olabilir. Her çocuk dondurma yiyebilir mi? Sağlık sorunu olmayan çocukların hepsi dondurma yiyebilir. Fakat 1 yaşına gelene kadar tüm besinlerle yeni tanışan, alerji olma ihtimali yüksek olan çocuklar dondurma yememelidir. Ayrıca inek sütü proteinine ve yumurtaya alerjisi olan çocuklara ve diyabetik çocuklara dondurma verilmemelidir. Diyabetli çocuklar için de tatlandırıcı içeren kan şekerini yükseltmeyen dondurmalar tercih edilebilir. Tabii ki süt yerine düşünülerek. Özellikle yaz aylarında tercih edilen dondurma dört mevsim yenilebilir. Yaz aylarında çocuklar en fazla ne kadar tüketmelidir? Dondurma çocukların günlük öğünlerine eklenebilir. Herhangi bir süt ürünüyle dondurma değiştirilebilir. Örneğin; 1 bardak süt yerine 3-4 top dondurma verilebilir. Eğer çocuğunuzda kilo fazlalığı varsa; bu sıklığı açabilir, haftada 1-3 güne düşürebilirsiniz. 3 top normal (sade) dondurma=1dilim ekmek 1 su bardağı süt 1 porsiyon meyveye eşdeğerdir. Ayrıca dondurma iştah kesebileceği için öğünlerden önce verilmemelidir. Ara öğün olarak düşünülebilir. Besleyici özelliği nedeniyle de iyi bir ara öğün olacaktır.

Dondurma üretimi-ambalajlama ve satış koşulları önemlidir!

Dondurma, ülkemizde Türk Gıda Kodeksi Dondurma Tebliği’ne göre yapılır. Tebliğde dondurmanın tanımı, yapımı, içeriği, çeşitleri, ambalajlama ve saklama koşulları gibi oldukça önemli bilgilere yer verilir. Dondurma, sütten yapıldığından mikroorganizma üremesine yatkındır. Bu nedenle çabuk bozularak sağlığa zararlı hale gelir. Bunu engellemek için üretimde tebliğe uygun olan katkı maddelerinin ve renk vericilerin kullanılması, uygun paketleme ve etiketlemenin yapılması, üretim sonrası soğuk zincire uygun dağıtımın yapılması önemlidir. Ancak birçok imalathanede bu standartlara uyulmamakta ya da uyulamamaktadır. Bu işi bir sezon işi olarak algılayıp kalite standartlarına uyulmadan dondurma üretimi yapılan müesseseler de var. Paketlerin de çoğu, dondurmayı tozdan ve çeşitli oluşumlardan koruyamazlar. Ne yazık ki bu tür uygulamaların nihai zararı yine insanlar ve çocuklarınız üzerinde kendini gösterir. Bu nedenle açıkta satılan dondurmalar güvenilir yerlerden alınmalıdır. Dondurmada buz kristallerinin olması, sağlığa uygun üretilmediğinin göstergesidir. Özellikle seyyar satıcılarda satılanlar sağlığa zararlı olabilir. Ambalajlı dondurmalarda sık satış yapılan yerleri tercih etmek, ambalajın ve şeklin bozulmamış olmasına dikkat etmek ve son kullanma tarihine bakmak kendi sağlığınız ve çocuklarınızın sağlığı açısından önemlidir.

Dondurma, çocukların günlük öğünlerine eklenebilir, 1 bardak süt yerine 3-4 top dondurma yenilebilir. Beslenme ve Diyet Uzmanı Emel Unutmaz Duman: “En doğru seçim: Sade dondurma” Çocuklar güvenilir yerlerden alınan tüm dondurmaları yiyebilir. Ancak çok fazla çikolata kaplaması olan dondurmalar gereksiz kalori alımı olacağı için daha nadir tüketilmelidir. Bunun dışında içindeki çeşit arttıkça kalorisinin de artacağı unutulmamalıdır. Buna dikkat etmesi gereken çocuklar için en doğru tercih sade dondurmadır.