İşin uzmanından son 20 yılın modası

Aktüel/Neslihan Perker

Türkiye'nin iki önemli modacısı Arzu Kaprol ve Cengiz Abazoğlu'yla son 20 yılın akımlarını konuştuk...

38 yaşındaki Arzu Kaprol, 20 sene içinde büyük başarılara imza attı. Hayalini kurduğu hemen hemen her şeyi gerçekleştirdiğini söylüyor. Geride
bıraktığımız bu süreci büyüyen bir modacı olarak bizzat yaşayan Kaprol ile 90’lar ve 2000’leri andık.

Arzu Kaprol

1992 yılında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Fakültesi Moda Konfeksiyon Bölümü’nden mezun oldu. 1994’de Paris American Academy’de Perfectionement programını tamamladı.
Birçok ödülü olan Kaprol, ulusal ve uluslararası etkinliklerde koleksiyonlarını tanıttı. Kendi adını
taşıyan markasının yanı sıra Network
ve Que’nün kadın koleksiyonlarının
tasarımlarını da yapıyor. Arzu Kaprol
Couture’la dünyadan önemli isimlere
özellikle gece kıyafeti hazırlamakta.

1991-2011… Aradan geçen 20 yılda moda dünyasında neler oldu?

Modayı oluşturan sosyolojik temel eğilimler var, 90’lar bu anlamda önemli bir süreç. Modanın moda olma halini anlamak için ise öncelikle 80’lere bakmak gerekiyor, çünkü bu yıllarda hazır giyimde bir numaralı tüketiciyi kadınlar oluşturuyor. Kadın gerçek anlamda iş dünyasına girerek, kendi parasını kazanan bir profil haline geliyor. Erkekler dünyasına giren bir kadınsanız, erkek kurallarıyla var olmak
durumundasınız. Kısa saçlar, vatkayla korunmaya muhtaç bir tarz, hatların belli olmadığı pileli pantolonlar… Bununla birlikte 90’larda grunge ve minimalizm akımını gördük. 2000’lere
geldiğimizde ise kadınlarda değil erkekler dünyasına uygun bir stilde olmak, tam tersi dişiliği sonuna kadar kullanan ve bunun avantajını kendi lehine çeviren bir duruş hakim oldu.
Hatta rakiplerini ezme yönünde de kullanabilecek bir şekilde.

Tarzdaki bu değişim günlük iletişim ve ilişki anlayışımıza da yansıdı öyle değil mi?

Kesinlikle her şeye yansıdı.

Bu süreçte neden hoşlandınız ve neyi beğenmediniz?

Bunu söyleyemeyiz çünkü moda hiçbir zaman tek bir tasarımcının dünyaya yaydığı, beğenilen bir şey değildir. Eğer siz zamanın ruhunu doğru anlatıyorsanız beğenilirsiniz. Tasarımın bütün alanındakiler; müzisyenler, sinemacılar, ressamlar antenleri biraz daha yukarıda insanlardır. Kendilerini de işleriyle ifade ederler. Moda da bunun gibidir. Tasarımcı ne geleceğini önceden
hisseder. Mesela 11 Eylül olmasaydı
vintage da olmayacaktı.

Evet, şimdi çevremizdeki kadınlarda bir kırılma hali mevcut…

Bunun karşısında müthiş androjen bir tavır da mevcut. Kimlikler kadar, çoklu moda akımları söz konusu. Her şey aynı anda renk, her şey aynı anda moda ve
hiçbir şey moda değil.

Son 20 yılda size göre ön plana çıkan tasarımcılar kimler?

90’lı yıllar Japon tasarımcıların ve Jean Paul Gaultier’nin yükselen zamanıydı. Zaten her iki taraf da tamamen ters uçları temsil ediyordu. 2000’lerde ise
markalar yükselişe geçti, Gap, Banana Republic gibi. Şimdi yine tasarımcılar var, marka tasarımcılarından ziyade alternatifli çoklu sayıda olanlar ön planda. Bölgelerini kavramış özgün
tasarımcıların özgün grupları var. Bunların da kimlikleşmesi karakterli olmaya başladı ve kişisel moda anlayışı ortaya çıktı.

Peki, kim stiliyle fark yarattı?

En büyük etkiyi Madonna yarattı, şimdi ise Lady Gaga diyebiliriz. Erkek olarak da Michael Jackson’dan başka birisi yok.

Şu dönemin tasarımcıları ile ilgili düşünceleriniz neler?

Çok demokratik bir durum var. Önceden, büyük moda evlerinin satın aldığı modeldeydik. “İleride adaya yerleşir miyim” diye düşünceler vardı. Tasarımcılar da kendi başına iş yapabilen iş modelleri oluşturdular. Çok başarılı bir sürü isim var. İstanbul çok yükseldi, bütün disiplinler adına… 20 yılda profili çok değişti.

Cengiz Abazoğlu

İlk çalışmalarını Belçika’da deri üzerine yapan Abazoğlu daha sonra değişik konseptlerdeki tasarımlarıyla birbirinden farklı isimlerle çalıştı. 91’de kendi atölyesini kurdu ve aynı senel Vizon Show’da koleksiyonunu sergiledi. Bu süreçte sadık müşterileri oluşan Abazoğlu, 1991 -2004 yılları arasında kendi koleksiyonlarının sunulduğu defileler düzenledi ve bunların gelirlerini
yardım kuruluşlarına bağışladı. 1999 senesinde Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından yılın tasarımcısı seçildi. 2002 -2003 yılları arasında Mercedes, Nokia,
Swarovski gibi markalara tasarımlar yaptı. 2006 yılında ilk butiğini açan ve hazır giyim koleksiyonlarını da satışa
sunan Abazoğlu, 2009 yılında Paris Haute Couture Haftası’na katıldı.

Son 20 yılın moda akımları için neler
söyleyebilirsiniz?

1990’ların başıyla kadınlar kendi vücutlarını keşfetmeye başladılar. Bunda en büyük etken de moda tasarımcılarıdır. Anatomi 80’lerde değişti. Bol kesimler, vatkalar kadının güzel siluetini tamamen yok etti. 90’ların ilk yıllarına baktığımızda perma saçtan hâlâ kurtulamadığımızı görüyoruz. Bu, kadınların saçlarındaki radikal değişiklikleri ne kadar zor kabul ettiklerinin göstergesi. Tayt olarak bildiğimiz likra, elbiselerde kullanılmaya başlanınca, fit bir vücuda sahip olmanın ve inceliğin ne kadar önemli olduğu vurgulandı. 90’lı yıllar, vücudun ikinci bir ten gibi tasarlandığı kıyafetlerden oluştu. Aynı zamanda lüksün ne kadar önemli olduğu ve doğru styling ile kapıların ardına kadar açılacağı anlaşıldı. 90’lı yıllar Hollywood’un kaprisli yıldızları sebebiyle, moda editörlerinin, “star tasarımcılar”lar ve “top modeller” yaratma sürecini başlattı.

Cindy Crawford, Linda Evangelista, Naomi Campbell dönemleri yani…

Evet aynen öyle. Basın şımarık Hollywood yıldızlarına ders vermek amacıyla moda dünyasının yıldızlarını yarattı. “Siz sadece 1.5 saatlik filmde oynarsınız ama önemli olan süper vücutlu kadınlardır”. Bunu başlatan da Vogue Amerika’nın editörü Anna Wintour’dur. Moda dünyasında her sezon bazı yenilikler öne çıktı; askeri görüntüler, çeşitli kombinler… Çünkü modanın amacı sizi gardırobunuzdaki giysilerden soğutmaktır. Tamamen satışı körükleme stratejileri yaratılır. Kadın aynıdır, düşünceler değişir, bilgiler gelişir. 2000’lere kadarki geçiş sürecinde de tasarımcının önemi ortaya çıktı. Gucci ve Tom Ford örneğinde olduğu gibi. Ford, batmış bir firmayı ayağa kaldırdı. Chloe-Stella McCarthney işbirliğini de örnek verebiliriz.

Türkiye’nin son 20 yılındaki en stil sahibi kadınları kimler?

Hande Ataizi, Nebahat Çehre ve Filiz Akın… Filiz Akın eşittir zarafettir benim için. Ajda Pekkan hayranıyımdır ve kendisi 90’ların moda ikonudur. Ama 2000’lerde konserlerinde gördüğüm stilin onu yansıtmadığını düşünüyorum. Leopar, fuşya ve Ajda… O elegant bir kadındır, bunlara gerek yok.

Yeni jenerasyondan kimler var?

Şimdiki jenerasyon yaşam tarzı olarak Cihangir-Tünel hattındalar ve onlara saygım sonsuz. Çünkü magazin şifrelerini kıran bir görsellikle çıkıyorlar herkesin karşısına. Jean ve tişört. Kendi hayatlarını yaşıyorlar. Beren Saat ve Nur
Fettahoğlu mesela.

Beğendiğiniz tasarımcılar?

Bora Aksu, Hüseyin Çağlayan, Alexander Wang