Mobbingin kitabı yazıldı

"Tüm Bilinmeyen Yönleriyle Mobbing - İş Yerinde Psikolojik Yıldırma"... Kitabın tam olarak adı bu. Yrd. Dç. Dr. Lütfiye Kaya Cicerali ve Yrd. Dç. Dr. E. Ensari Cicerali imzalarını taşıyor. Çok önceleri yalnızca tek hayvana karşı yapılan toplu hayvan saldırılarını tanımlamak için kullanılan "mobbing" terimi artık günümüz iş dünyasının en önemli konularından biri. işte bu kitap size mobbing hakkında bilmeniz gereken her şeyi açık bir dille anlatıyor. Kitaptan kısa bir alıntı...

ÖRGÜTSEL

- Aşırı kontrolsüz ve kuralsız iş ortamı (incivility)
- Aşırı hiyerarşik ve kontrollü iş ortamı
- Kalitesiz liderlik

→ "Laissez faire laissez passe" tarzı umursamaz liderlik
→ Otokratik liderlik
→ Çalışanları ezen, onlara değer vermeyen maço liderlik
→ Çatışmaları tırmandıran liderlik
→ Cezalandırıcı liderlik

- İşyerinde meydana gelen değişimler
→ İş tanımlarının değişmesi
→ Yeni yöntem ve yeni prosedüler
→ Birleşmeler ve satınalmalar (mergers & acquisitions)
→ Şirket kültürünü değiştirmeye yönelik çalışmalar
→ Otomatizasyon ya da yeniden yapılanmaya bağlı olarak bazı işlerin feshedilmesi, bazılarının da gerektirdiği yetkinliklerin değişmesi

- Şirket Kültürü Faktörü
→ Otantisite yerine otoriteyi yücelten politik davranışlarla statü ve pozisyonun korunmasını destekleyen şirket kültürü
→ Öz denetime (self-regulation) önem vermeyen şirket kültürü
→ Aşırı kalifiye insanlarla yetkinliler çok sınırlı insanların aynı pozisyon için değerlendirilmesi
→ İşe alım, performans değerlendirme, eğitim atama ve terfilendirmelerde yetkinliklere dayalı olmayan, nepotizm ve tanıdık kayırmaya dayalı, adalet inancını zedeleyen sistemlerin geçerli olması
→ İnsan kaynakları departmanının yönetim ortağı olmak yerine yönetim kuklası olması
→ İnsan kaynakları çalışanlarının bu konuda eğitimli değil alaylı olması
- Aile Şirketi Olmak
- Rol Çatışması
- Rol Belirsizliği

SOSYAL

- Globalizmin tetiklediği giderek yoğunlaşan varoluşsal endişe
- Artan otomatizasyon
- İşyerinde işlerin bitirilmesi için gereken zamandan daha fazla zaman geçirmek
→ Böylece çatışma ve başkalarını rahatsız etmek için hem bilişsel hem de fiziksel enerji bulunması

- Postmodern parçalanma çerçevesinde eğitimin değer kaybetmesi
→ Özel üniversitelerin artışı ve yurtdışında eğitimin kolaylaşması dolayısıyla çok fazla kişisinin üniversite diplomasına sahip olması; buna karşılık üniversiteler arasındaki kalite farklılıklarından dolayı mezunlar arasındaki yetkinlik uçurumları oluşması. Düşük yetkinliğe sahip çalışmaların pozisyonlarını sabitleştirmek ya da daha üst pozisyona geçmek adına taciz de dahil her türlü taktiği deneyerek daha kalifiye kişileri bir şekilde iş dışına atmaları.

- Ülkede dikey bireyci veya dikey kollektivist kültürün hüküm sürmesi
Bireylerin statülerine göre değer gördüğü hiyerarşik kültürün varlığı. Örneğin: Çin gibi dikey kollektivist bir kültürde birey, bağlı bulunduğu komünistik topluluk hiyerarşisinde aslında benimsediği normlara körü körüne uymak ve üst statüdeki grubun kararlarına katılmak zorunda bırakılabilir. Bu tip kültür, grup normundan sapan bireylerin günah keçisi ilan edilmesini ve mobbinge uğramasını kolaylaştırır.
ABD ise dikey bireyci bir kültürdür. Burada bireysel çıkarlar elde etme arzusu, rekabet, pasif agresyon ve rakibin ayağını kaydırmaya yönelik diğer stratejiler şeklinde kendini gösterebilir.

KİŞİSEL

- Saldırganın kişilik özellikleri
→ Düşük yetkinlik sahibi
→ Küçük çıkarlar uğruna bile son derece politik davranabilen
→ Düşük zekalı ve kötü niyetli
• Kıskanç
• Dedikoducu
• Kindar
• Aşırı gururlu
• Geçimsiz
• Önyargılı
→ Ahlaki değerleri gelişmemiş
→ Sosyal becerisi eksik olan ancak kendi saldırgan grubu içinde bir anlam ifade eden
→ Ruhsal bozukluk sahibi
• Narsist
• Sadist
• Psikopat
• Paranoid
→ Pasif agresif
→ Şişkin benlik sahibi
→ Stres toleransı yüksek
→ İş bilinci (conscientiousness) düşük

- Hedefin kişilik özellikleri
→ Duygusallığını gizlemeyen
→ Yetenekli ve kalifiye olmasına rağmen iddialı davranmayan
→ Aşırı kalifiye
• Aşırı zeki
• Yaratıcı düşünen
• Fikirleri takdir gören
• Bağımsız düşünen
• İleri fikirli
• İyi eğitimli
→ Yüksek ahlaki değerler sahibi
→ Politik olmayan, düşündüğünü söyleyen, bu anlamda sosyal manipülasyon yeteneği düşük olan
→ Göze çarpan özellikleri ya da toplumsal/iş pozisyonu olan (örn: güzellik, zenginlik, yabancı dil yeteneği, imrendirici aile yaşantısı ya da pelteklik, sakatlık vs. gibi göze çarpan ama hoş olmayan özellikler)
→ Stres toleransı düşük
→ Sinirli
→ İş bilinci (conscientioussness) aşırı düşük