Ortak bellekten melodiler
Babylon’da 25 Eylül’de bir insan ve hayvan konseri gerçekleşecek. Sanatatak’ın B-Inspired serisinin ikinci konseri bu kez ilhamını 16. İstanbul Bienali’nden alıyor.
GÜNCELLEME TARİHİ: 22 Eylül 2019
Fotoğraf Ercan Arslan
Bienalin kavramsal çerçevesi olarak açıklanan Yedinci Kıta: Tekillikler, Göçler ve Kültürel Yeniden Tanımlamalar'dan esinlenen Ayşegül Sönmez'in müzik küratörlüğündeki Animal Charm konseri, Türkiye müziğindeki hayvanlara adanıyor.
Hayvanların zarafeti üzerine bir konser yapma fikri nasıl doğdu?
Orada bir kelime oyunu var; İngilizce düşünürsek Animal Farm ve Animal Charm. Bu fikir aslında Neşet Edenler konserinden sonra doğdu. Sanatatak olarak Neşet Ertaş'tan ilham alarak farklı müzikal eğilimlere sahip 23 müzisyenin katılımıyla bir Neşet Edenler konseri yaptık. Bu bir konser serisinin başlangıcıydı. B-Inspired dedik, ilham alıyoruz dedik. Bu konser için de ilhamı 16. İstanbul Bienali konseptinden aldım ve tamamen hayvanlarla ilgili,
hayvan ve insan ilişkisine bakmak istedim. Bu ilişki için ilk başta yüzümüzü hayvanlı şarkılara, türkülere çevirdik. Ama önce Neşet Ertaş'ın Yolcu türküsü geldi. Onun sözleri bana çok geniş bir kavramsal çerçeve armağan etti.
Bienalin kavramsal çerçevesinden baktığınızda, şarkılarda hayvan ve insan ilişkisine dair neler buldunuz?
Şöyle sormak isterim o halde ben de size; acaba 16. İstanbul Bieanali küratörü filozof Nicolas Bourriaud'nun bienalin kavramıyla ilgili Benjamin'den alıntıladığı "yitirilmiş" veya "alternatif" tarihlerin arkeolojilerine hayvanlı şarkılarda rastlayabilir miyiz? Kültürümüze, ortak belleğimize ait türkülerimiz bize hayvanlarla ilgili ne söyler? Antroposenik çağın hayvanlı türküleri bu coğrafyayı ve insanını nasıl tarif eder? İşte, bu ve bunun gibi pek çok soruya hayvanların zarafeti eşliğinde, hayvanlarımız rehberliğinde yanıt arıyoruz.
Hangi şarkılar bunlar mesela?
Esinlenilerek yeniden derlenen hayvanlı şarkılar arasında Mor Koyun ve Pireli Şarkı bulunuyor. İlham alınan şairler arasında ise Orhan Veli ve Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın yanı sıra bir romancı olan Kemal Varol da var. Konserde Kemal Varol'un son romanı Aşıklar Bayramı'nı okumuş bir grup müzisyen sahne alacak. Ne yapacakları sürpriz. Sadece okumuş da çıkabilirler, bir tür müzikal referans da verebilirler. Ama biz konsere hazırlanırken bu şairleri ve romancıyı okumuş olduk. Etkileşimin formu bir şarkı olmayabilir de, olabilir de.
Konserin onur konuğu şaman şarkıcı Uutai Olena. Bu konukla ilgili neler söylemek istersiniz?
Müthiş bir deneyim yaşayacağımızı söyleyebilirim. Rusya Federasyonu Yakutistan bölgesinden Uutai Olena. Uutai, suyun yarattığı gizem anlamına geliyor. Olena, hayvanlarla birlikte yaşadığımız modernite öncesi döneme, bir bakıma bilinçaltımıza seslenecek. Kolektif tarihimize... Erk hayvanlarımızı bize bulduracak belki de, kim bilir...
Konserin afişi ise Yıldız Moran arşivinden.
Evet, afişimiz bir mücevher niteliğinde. Bu konserde böyle epey derin detaylar var. Türkiye'nin ilk kadın fotoğrafçısının 1952 yılında Lizbon'da çektiği kare, insanın hayvanlar üzerinde kurduğu egemenliğe dair hem bir belge hem de hayvan haklarını savunan aktivist bir imge değerinde.
