Gelecek Miselyumda

Hollandalı Tasarımcı Iris Van Herpen'in yeraltındaki muhteşem mantar ağı miselyumdan ilhan alan ilkbahar 2021 koleksiyonundaki tasarımlar, haute couture dünyasında çok farklı biryerde duruyor. Pirinçten dalgalı sarmal taçlar, kıvrımlı ipek ağlardan oluşan mikro- iplikten örülmüş elbiseler... Herkesten önce 3D baskıyı benimseyen ve sürdürülebilirliğin savunucusu olan, moda endüstrisinde adeta bir kahin gibi ortaya çıkan Irıs van Herpen, pandemi döneminde biyolog Merlin Sheldrake'in yeraltına yayılmış miselyum adlı gizli mantar ağlarını inceleyen Karmaşık Yaşam: Mantarlar Dünyamızı Nasıl İnşa Ediyor, Fikrimizi ve Geleceğimizi Nasıl Şekillendiriyor adlı kitabını okumuş. Miselyum, bitki köklerine benzese de kök değil, yeraltına yayılan canlı bir gövde, mantarlar da bir tür meyve. "Doğada bizim dijital iletişim sistemlerimize benzeyen geniş bir ağın varlığını bilmek çok güzel" diyor van Herpen."Pandemi sırasında gezegendeki kırılgan hayatımızın farkına varıldı. Ben de lüks modayı yeni fikirler için bir platform olarak görmeye başladım."

Tasarımcı bir kez daha yeni bir şeyin peşinde. Odak noktasında ise San Francisco körfezindeki biyoteknoloji merkezi Emeryville'de, hayvansal ve sentetik derilerin çevreci alternatifi miselyum deri ile lüks markaların hayallerini yakalayan MycoWorks ve Bolt Threads şirketleri var. İki haftadan kısa bir sürede çoğalan miselyum derisi, hayvan derisi üretmek için çiftlik hayvanı yetiştirmekten çok daha verimli, üstelik daha az su ve toprak kaynağı gerektiriyor. Hatta mantar üreten yapı öğütücü olduğu ve biyokütle (örneğin ölü bitkiler) ile beslendiği için miselyum deri üretimi kelimenin tam anlamıyla atmosferin karbondan arınması demek. Ayrıca sentetik derinin aksine miselyum deri, PVC ve poliüretan gibi petrol bazlı malzeme içermiyor. Çevre dostu olmasının ötesinde, olağanüstü kalitesiyle lüks markaları da heyecanlandırıyor. O kadar yumuşak ve esnek ki, deri konusunda katı standartları olan Hermès bile etkilenip deneme üretimine başladı. Mart ayında Hermès ve MycoWorks, kehribar rengi miselyum deri cinsi olan Sylvania ile üretilen Victoria seyahat çantasını tanıttı.

Natalie Portman ve John Legend gibi yatırımcılardan geçen yıl 45 milyon dolar toplayan MycoWorks, kalınlık ve yumuşaklık gibi hassas marka özelliklerini standart hale getirmek için Fine Mycelium adlı patentli bir teknoloji kullanıyor. MycoWorks CEO'su Matt Scullin, "Şirket olarak vizyonumuzun malzemelerin geleceğini büyütmek olduğunu söylemekten hoşlanıyoruz" diyor. Anahtar kelimeler ise "tasarlanabilir" ve "kişiselleştirilebilir."Bu amaçla,Sylvania derinin son işlemleri Fransa'da,Hermès'in kendi tabakhanelerinde yapıldı. Hermès Sanat Direktörü Pierre-Alexis Dumas,"MycoWorks'ün vizyonu ve değerleri Hermès'in görüşlerini yansıtıyor: Doğal hammaddeye olan hayranlığımız ve nesnelerin en iyi şekilde, en uzun süre kullanılmasını sağlama konusundaki mükemmellik arayışımız ortak" diyor. MycoWorks'ün biyomalzeme yetiştirdiği depodan 800 metre uzakta rakip şirket Bolt Threads bulunuyor. Stella McCartney, lüks grubu Kering ve Adidas, Lululemon Athletica gibi spor giyim devleri, Bolt Threads'ın Mylo adlı miselyum derisini finanse etmek için bir konsorsiyumda bir araya geldi.

Mylo'nun hammaddesi Sylvania'ya benziyor; Bolt Threads Ürün Geliştirme BaşkanYardımcısı Jamie Bainbridge'in tabiriyle,"tarım ve orman atığının gizli sosu" olan bir karışımdan ibaret. Ancak Mylo, boya dahil daha az işlem istiyor ve sadece sıkıştırılması gereken kalın bir köpük şeklinde büyüyor. Geçtiğimiz yirmi yılda sürdürülebilir malzemelerin kullanımı konusunda çıtayı yükselten Stella McCartney, Mart ayında geri dönüştürülmüş plastik katkılı Mylo'dan el yapımı bir büstiyer ve pantolon prototipi tanıttı. Tasarımcı, "Mylo ile birlikte asıl geleceğimiz laboratuarlarda büyüyor. Bunu doğru bir şekilde yapabilir, uygulanabilir bir deri alternatifi elde edebilirsek, gezegende gerçekten çok büyük bir değişim yaratabiliriz."