Yaza özel bebek bakımı

Bebeğim ve Biz 
Hazırlayan - Prodüksiyon: Şenay Çelik

Sıcaklardan etkilenen bebekleri korumak için sunduğumuz ufak tüyolar, yeni anne-babaların bu yazı rahat geçirmesini sağlayacak.

Yaz aylarında sıcak ve nemin bir araya gelmesiyle biz yetişkinler bile zor anlar yaşıyoruz. Dünyaya gelen minik bebeğiniz için de durum çok farklı değil: Pişik, ishal, uyku sorunları, farkında bile olmadıkları haşereler, vs… Onların da rahat bir yaz geçirmeye hakkı var. Biz de yazın anne-babaların bebeklerini nasıl rahat ettirilebileceklerini Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Fatma Kırcı’ya sorduk. İşte uzmanımızın önerileriyle bebeğinizle yaz aylarını daha rahat geçirmenizi sağlayacak ince detaylar... 

- Cildine özen gösterin

Yeni doğan bebeklerin cildi doğum sonrası daha hassas ve incedir. Bu yüzden güneş ışınlarından ve sıcaktan çok çabuk etkilenirler. Ayrıca, yeni doğan bebeklerin ter bezleri henüz gelişmediğinden terlemezler, bu nedenle çok sıcak ortamlarda veya aşırı giydirildiklerinde rahatsız olarak ağlamaya başlarlar. Daha büyük bebeklerde ise aşırı terlemeyle birlikte vücutta sıvı kaybı meydana gelir. Bu nedenle bebeklerin yaz boyunca bol miktarda sıvı tüketimine ihtiyacı vardır. Mümkün olduğunca 6 aydan büyük bebekler susuz bırakılmamalıdır. Sıcak havalarda vücudun  su ihtiyacı arttığından bebeklerin yeterli sıvı alımı sağlanmalıdır.

- Kat kat giydirmeyin

Yaz aylarında bebeklerin tek kat giydirilmeleri yeterlidir. Hatta bebek çıplakken daha huzurlu ise buna izin verilmelidir. Ancak güneş ışınlarının zararlı etkilerinden korumak için bebekler dış ortamda asla çıplak bırakılmamalıdır. Sık dokunmuş, pamuklu, açık renk ve ince kıyafetler tercih edilmeli, geniş kenarlı şapka giydirilmeli ve daha büyük çocuklarda güneş gözlüğü kullanılmalıdır. Ayrıca bebeklerin aşırı giydirilmesi vücutlarında birtakım cilt problemlerine de neden olabilir. Bu nedenle yaz aylarında kıyafet seçimine özen gösterilmelidir. İsilikten korumak için ince ve tek kat giydirilmeli, serin ortamda tutulmalı ve sık sık duş aldırılmalıdır. Hatta çok sıcak yaz aylarında sabun-şampuan kullanmaktan kaçınmalı ve günde birkaç kez yıkanmalıdır. Yalnızca anne sütü alan bebeklere (ilk 6 ay) yaz aylarında ekstra su vermeye gerek yoktur, çünkü anne sütü bebeğin su ihtiyacını da sağlar. Ancak emziren annenin bol sıvı alması önerilir.

- Uzun süreli güneşten koruyun

Yapılan araştırmalar, cilt kanseriyle ultraviole ışınları arasındaki ilişkiyi kesin olarak ortaya koymuştur. Diğer taraftan sağlıklı kemik gelişimi için gerekli olan D vitamininin ciltte yapılabilmesi için güneş ışınlarına gereksinim vardır. D vitamini yapımı için bebeklerin uzun süre güneşte kalmaları gerekmiyor, 10-15 dakika güneşlenmek yeterlidir. Bunu da güneş ışınlarının çok yoğun ve dik geldiği 10-16 saatleri arası yapmamak gerekir. Bu saatlerde güneşe çıkmak kaçınılmaz ise yüz, omuz, el ve ayak üzeri gibi kolay yanan bölgelere güneş koruyucu kremler kullanılmalıdır.

Bebeklerde geniş spektrumlu, yani hem ultraviole A hem de ultraviole B ışınlarından koruyan güneş kremleri tercih edilmeli ve koruma faktörü (SPF) 15’in üzerinde olmalı ve cilde yeterli miktarda sürüldüğünden emin olunmalıdır. Güneş kremleri güneşe çıkmadan yaklaşık 30 dakika önce uygulanmalı ve dışarıda kaldığı sürece 2-3 saatte bir tekrarlanmalıdır. Güneş kremleri, koruyucu faktörler fiziksel ve kimyasal koruyucular olmak üzere iki çeşittir. Özellikle 6 aydan küçük bebeklerde fiziksel koruyucu içeren güneş kremleri tercih edilmelidir. Çünkü küçük bebeklerin cildi çok ince olduğu için kimyasal koruyucular ciltten emilerek vücuda geçebilirler ve bebek için zararlı olabilirler. Pişik için kullanılan çinko oksit kremler, aynı zamanda güneş ışınlarına karşı fiziksel koruyuculuk sağladıklarından bu amaçla da kullanılabilirler.

- Bez bölgesini sık sık temizleyin

Bebeğin bez bölgesinde görülen tahriş ve döküntüye “pişik” denir. Karnın alt bölgesi, popo, genital bölge ve kasık kıvrımlarında, cilt üzerinde kırmızı lekeler ve küçük sivilce şeklinde kabarıklıklar olarak görülür. Bezle kapalı olması nedeniyle iyi havalanmaması ve uzun süre bezle temas etmesi sonucu pişik oluşur. Tedavi edilmediğinde, mantar veya bakteri enfeksiyonu görülerek iyileşmesi zorlaşabilir. Bebeği pişikten korumanın en iyi yolu, sık bez değiştirilmesi, mümkünse ılık su ile popo ve genital bölgenin yıkanması veya ılık su ve pamukla silinmesi, iyi kurulanması, ıslak mendil kullanılıyorsa su bazlı olanlarının tercih edilmesi gerekir. Her bez değiştirme sırasında poponun yaklaşık 5 dakika açık bırakılması da cildin havalanmasını ve kurumasını sağlayarak pişik oluşumunu engeller ve iyileşmesini de kolaylaştırır. Her bez değiştirmede pişik önleyici kremler kullanmak ve cildi kuru tutmak, bebeği pişikten korumaya yardımcı olur. Bu tedbirlerle pişik 3-4 gün içinde düzelmiyorsa doktora danışılmalıdır. Anne sütü ile beslenen bebeklere oranla, ek besin alan bebeklerde pişik oluşumu daha sık görülür. İshal, antibiyotik kullanımı da pişik oluşumunu kolaylaştırır.

- Yaz haşerelerine karşı

Haşere kovucu ilaçlar, sinek, sivrisinek, pire, kene gibi ısıran haşerelerden korur. Arı gibi sokan haşerelere karşı koruyuculukları yoktur. Sıvı, krem veya sprey formlarında olabilirler. Yüzde 10-30 oranında DEET içeren kovucular en etkin olanıdır. Ancak DEET kimyasal bir maddedir, ciltten emilebilir ve sprey formları yüze uygulanırsa solunum yolu ile alınarak zararlı etki gösterebilir. Bu nedenle sinek kovucuların kıyafet üzerine uygulanması, yalnızca zorunlu olarak açık kalan deri yüzeyine sürülmesi, ağız ve göze temas ettirilmemesi ve sprey formlarının yüze sıkılmaması gerekir. Yine kimyasal içerikli kovucuların potansiyel zararlı etkilerinden dolayı çocuk yalnızca dışarı çıkmak zorunda kaldığı zamanlarda uygulanması önerilir.