Zoom aktör: Robert De Niro

Arzu Çevikalp

Her türlü karaktere bürünerek, rolünü oynamayan, adeta yaşayan, gözlerinin içi gülen ve güldüren, mizahi anlayışı güçlü, diğer bir deyişle, cansız bedene can veren,”binbir surat” lakaplı oyuncunun kim olduğunu tahmin edenler şimdilik ses çıkarmasın. Çünkü beyazperdeyi büyülü bir dünya haline getirerek, efsane olmayı başaran starlar bir elin beş parmağı kadar… Bunlardan biri olan Robert De Niro ise günümüzün en usta oyuncularından biri.

Sanatkâr bir ailenin çocuğu olarak New York’da dünyaya gelen De Niro, oldukça zayıf ve çekingen olduğundan ötürü arkadaşları tarafından “Bobby Milk” olarak çağrılırdı. Dışa dönük olmayan karakteri nedeniyle, kafasını kitaplara gömen star, 10 yaşında rol aldığı Wizard Of Oz ile, yersiz korkularını üzerinden atarak, oyunculuğunun devamını getirmeye çalıştı. Değerli vaktini sokaklarda geçirmek yerine, kendi idealleri için harcayan De Niro, 16 yaşında Chekrov’un The Bear filminde yer alarak beyazperdenin ardına kadar kapalı olan kapılarını araladı. Oldukça idealist olduğu o günlerden belliydi demek ki… Aradan geçen 15 yıl süre zarfında, ufak rollerde oynayan aktör, metodlu aktörlüğün savunucuları olarak sayılan Stella Adler ve Lee Strasberg’in izinden giderek, oyunculuğun en zor kısmını kavramaya gayret gösterdi. Hazır lafı açılmışken, De Niro metod oyunculuğunun en iyi örneklerinden biri olan Brian De Palma’nın yönettiği The Wedding Party’de (1969) oynama şansı elde etti.

Emin adımlarla ilerleyen star, böylece Hollywood’un basamaklarını ikişer ikişer çıkmaya başlayarak ruhunu ve bedenini filmlerdeki karakterlere satmaya başladı adeta. Satmasa bu kadar başarılı olur muydu? Orası tartışılır. De Niro’yu kariyerindeki en üst noktaya getiren Bang The Drum Slowly (1973), beyzbol için yanıp tutuşan bir karakterin yaşadığı zorlukları dile getiriyordu. Bu bağlamda De Niro, New York Eleştirmenleri tarafından en iyi oyuncu ödülüne layık görüldü. Ardından Martin Scorsese’nin Mean Street (1973), Taxi Driver (1976), Raging Bull (1980) ve Good Fellas(1990) filmlerinde insanüstü performans sergileyerek çok fazla miktarda sahne tozu yutan yıldız, imzasını sinemaseverler tarafından oluşturulan “seyir defteri”ne (başarılı oyuncuların kayıtlı olduğu defter) attı. 1970’li yıllara damga basan filmleriyle beyni stand-by moduna alan yönetmen Francis Ford Coppala’nın Godfather serisinde yer alan De Niro, ilk serideki mafya babasını canlandıran Marlon Brando’dan görevi devralıp, en az onun kadar kötücül, bir karakter kisvesini (kötücülden kastım; mafyalığa merak sarması) üzerine giyerek En İyi Yardımcı Erkek Oscar’ını aldı.

De Niro nam-ı diğer binbir surat

Gelelim asıl derdimize… Robert De Niro’ya bu kadar zirve yaptıran sadece oyunculuğu muydu? “Evet” ve “Hayır”… Samimiyeti, işine gösterdiği saygı, mütevaziliği, cesurluğu, her rolün altına yatabilme yetisi olsun, daha birçok özelliğiyle yönetmenlerin idolü haline gelen aktör mimiklerini kullanarak “binbir surat” lakabını aldı. Malum 1990’lar ise aktör için asıl dönüm noktasıydı.1993 yılında tek yönetmenlik denemesi olan A Bronx Tale (1993) filmini çevirdi. Aynı yıl içerisinde Frankenstein’e hayat verdiği Mary Shelly’s Frankenstein (1994), ve son olarak Martin Scorsese ile yeniden birlikte çalıştığı Casino (1995) ile beyazperdenin tahtına hiç kalkmamak üzere oturdu. Söz gelimi, civcivli atmosferin etkisine kapılarak, cennetten çıkma bir star yolunda ilerlerken –tüm roller için biçilmez bir kaftan olduğunu da hesaba katarsak- ,sırasıyla yer aldığı filmler; Slyvester Stallone ile oynadığı Cop land (1997), politik taşlama olan Wag The Dog (1997), akıllarda durgunluk yaratan Quentin Tarantino filmi Jackie Brown (1997), canlandırdığı karakterlerin harmanlanmasından oluşan mafya tiplerinin trüğü olan ve Billy Crystal'le beraber, “kara mizah” türünde başarıyı yakaladıkları Analyze This (1999) oldu.

Emin adımlarla....

2000’ler…Meet The Parents (2000) filmiyle zor bir baba profili çizen starın seyircilerde uyandırdığı etki oldukça kâbus-variyken, birçoğumuza “Aman böyle bir baba olmaz olsun” dedirterek ağırlığını ortaya koydu. Bunun yanı sıra Marlon Brando ve Edward Norton ile beraber rol aldığı The Score (2001) ve 1999 yılında Analyze This’in devamı sayılan Analyze That (2002) filminde ise kendine özgü bir sistemle, sahnelerin skeç-vari özelliğinin korunmasına ön ayak oldu. Devam edelim… Meet The Fockers (2004) ile “zor baba” karakterini bozguna uğratarak, kuşu en nihayetinde yuvadan uçurtan aktör, Hide and Seek (2005) filmindeyse psikopat baba rolündeydi. Bu kadarla kalsa iyi… İkinci yönetmenlik denemesi olan Good Shepherd (2006) ile Angelina Jolie ve Matt Damon’u aynı kulvarda yarıştıran oyuncu-yönetmen aynı zamanda, olay örgüsündeki mistik motiflerin filme yaftalanmasıyla beraber, kendi benliğindeki bastırılmış duyguların paradoksal olarak dışavurumunu yansıtıyordu sanki. Ah şu De Niro yok mu, sinemanın emektarlarını metamorfoz geçirmiş gibi izleten oyuncular kralı, diyalogların yer almadığı bir filmde(sessiz film) bile; beden dilini konuşturarak her derdini anlatabilir. Çünkü o doğuştan bir star.

Sinema camiasında; çok özel bir yere sahip olan De Niro, hatırlarsanız Fried Green Tomatoes ile nam salan Jon Avnet’in yönettiği ve Al Pacino’nun oynadığı Righteous Kill (2008) adlı cinayet filmiyle kamera karşısına geçerek, yıllar önce hapse gönderdiği bir seri katilin izini bulduğunu öne süren emektar New York Polisini canlandırmıştı. Deyim yerindeyse; “gerilim” ve “şüphe” sözcükleri filmin ayrılmaz bir parçası haline gelerek heyecan dolu dakikalara davetiye çıkartırken, film ise seyircilere şunu sordurtuyordu: “Acaba yanlış adam mı demir parmaklıkların arkasına yollandı?” ya da emektar New York Polisi hata mı yaptı? Bu kadarla kalsa iyi, De Niro dur durak bilmeden oyunculuğunu daha da pekiştirip Everybod's Fine, Little Fockers, Stone, Limitless, Killer Elite gibi tarzı birbirine benzemeyen filmlerde yer aldı. Bitti mi... ? Hayır bitmedi...

Milenyumun en çok konuşulan starlarından biri olan De Niro, yeni gelecek olan New Year's Eve (Yılbaşı Gecesi) filmiyle bizlere hiç unutamayacağımız anlar yaşatarak dudaklarımıza bir parça bal çalacak... Ne diyelim, şimdiden iyi şanslar!